Vat Purnima 2025 : यंदा वटपौर्णिमा कधी? जाणून घ्या तारखेसह महत्व

Vat Purnima 2025 : वटपौर्णिमा हा सण वैवाहिक महिलांसाठी अत्यंत खास मानला जातो. या दिवशी नवऱ्याच्या दीर्घायुष्यासाठी प्रार्थना केली जाते. यंदा वटपौर्णिमा कधी आणि महत्व काय जाणून घेऊया. 

Image Credit: Getty

Vat Purnima 2025 : वटपौर्णिमा हा हिंदू संस्कृतीतील एक अत्यंत श्रद्धेचा आणि पारंपरिक सण आहे, जो विशेषतः विवाहित महिलांकडून आपल्या पतीच्या दीर्घायुष्य आणि उत्तम आरोग्यासाठी साजरा केला जातो. वट सावित्री पौर्णिमा किंवा वटसावित्री असेही या सणाला म्हणतात. दरवर्षी ज्येष्ठ पौर्णिमेच्या दिवशी (ज्येष्ठ महिन्यातील पौर्णिमा) हा सण साजरा केला जातो. 2025 मध्ये वटपौर्णिमा 10 जून 2025 रोजी साजरी केली जाणार आहे.

या दिवशी महिलांनी पतीसाठी उपवास करणे, वटवृक्षाच्या (वडाच्या झाडाच्या) पूजनाने व्रत पार पाडणे ही मुख्य प्रथा आहे. या सणाच्या मागे पुराणातील "सावित्री-सत्यवान" या कथेचा संदर्भ आहे. या पौराणिक कथेनुसार, सावित्री ही एक अतिशय गुणी, बुद्धिमान आणि निष्ठावान पत्नी होती. तिचा पती सत्यवान लवकर मृत्यू पावणार असल्याचे पूर्वानुमान असल्यावरही तिने त्याच्याशी विवाह केला. नियोजित दिवशी सत्यवानाचा मृत्यू झाल्यावर यमधर्मराज त्याचा जीव घेऊन जात असताना सावित्रीने आपल्या पतीच्या निष्ठेमुळे आणि बुद्धीमत्तेमुळे यमराजाला प्रसन्न केले. अखेर यमराजाने सत्यवानाचा जीव परत देऊन त्याला दीर्घायुष्य दिले.

सावित्रीच्या या कथेने पतीवरील पत्नीची निष्ठा, धैर्य आणि समर्पण यांचे प्रतीक म्हणून वटपौर्णिमा साजरी केली जाते. यामध्ये विवाहित महिला सुंदर पारंपरिक वस्त्रात सजून, वडाच्या झाडाच्या भोवती तीन वेळा फेरे घालतात, त्याचे पूजन करतात आणि सावित्री-सत्यवानाच्या कथांचे वाचन करतात. तसेच या दिवशी महिलांनी उपवास करून संध्याकाळी वडाच्या झाडाखाली पूजा करून व्रत पूर्ण करणे हे अत्यंत शुभ मानले जाते.

वडाचे झाड हे दीर्घायुष्याचे आणि चिरंजीवत्वाचे प्रतीक मानले जाते. यामुळेच या दिवशी या झाडाचे पूजन करून त्याला जल अर्पण केले जाते. त्याच्या मुळांना दोरा बांधून फेरे घेतले जातात. या दिवशी "सावित्री व्रत कथा" वाचून तिचा आदर्श घेण्याची परंपरा आहे.

आजच्या काळातही वट पौर्णिमा हा सण महिलांमध्ये मोठ्या श्रद्धेने साजरा केला जातो. हा सण म्हणजे केवळ धार्मिक विधी नाही, तर पती-पत्नीमधील प्रेम, विश्वास आणि नात्याची दृढता याचे प्रतीक आहे. त्यामुळे वट पौर्णिमा ही एक भावनिक आणि संस्कृतिक परंपरा म्हणून पुढील पिढीकडेही सोपवली जाते.