भारतातील १० सर्वात प्रसिद्ध आंब्यांचे उगमस्थान, नाव आणि वैशिष्ट्ये जाणून घ्या. हापूसपासून दशेरी आणि लंगडापर्यंत, प्रत्येक आंब्याची एक वेगळी कहाणी आहे.
नवी दिल्ली- भारतात आंबा हा फक्त एक फळ नाही, तर एक भावना, एक परंपरा आणि एक अभिमान आहे. जगातील जवळपास ५०% आंबा उत्पादन भारतात होते. येथे आंब्याच्या शेकडो जाती आहेत. त्यापैकी काही त्यांच्या चव, सुगंध, पोत आणि इतिहासाने प्रसिद्ध आहेत. भारतातील आंबे केवळ चवच नाही तर इतिहास, संस्कृती आणि स्थानिक परंपरांचे प्रतीक आहेत. प्रत्येक आंब्याची एक वेगळी कहाणी आहे. कोणाचे नाव एखाद्या संताच्या नावावरून, कोणाचे गावावरून, तर कोणाचे ऐतिहासिक युद्धातील विजयाशी जोडलेले आहे. चला तर मग जाणून घेऊया भारतातील १० सर्वात प्रसिद्ध आंब्यांबद्दल, त्यांची उगमस्थान, नाव आणि वैशिष्ट्यांसह:
भारतातील १० प्रसिद्ध नावे
१. अल्फांसो (Alphonso / हापूस आंबा)
उत्पत्ती: रत्नागिरी, महाराष्ट्र (कधीकाळी पोर्तुगीजांनी आणला).
नावाचे कारण: पोर्तुगीज जनरल Afonso de Albuquerque यांच्या नावावरून ठेवले.
वैशिष्ट्ये:
- अतिशय गोड, रेशारहित गर
- गडद केशरी रंग आणि जबरदस्त सुगंध
- निर्यातीत सर्वाधिक मागणी
२. दशेरी (Dasheri)
उत्पत्ती: काकोरी, लखनऊ (उत्तर प्रदेश)
नावाचे कारण: दशेरी गावातील एका जुन्या बागेतून याचे नाव दशेरी आंबा पडले.
वैशिष्ट्ये:
- पातळ सालीची, रसाळ
- अतिशय गोड चव
- मुलांमध्ये सर्वात लोकप्रिय आंबा
३. लंगडा (Langra)
उत्पत्ती: बनारस (वाराणसी), उत्तर प्रदेश
नावाचे कारण: हा आंबा एका लंगड्या फकिराने प्रथम लावला होता, तेव्हापासून "लंगडा" हे नाव पडले.
वैशिष्ट्ये:
- गर फिकट हिरवा, तंतुरहित
- तीव्र चव आणि सुगंध
- पिकल्यानंतरही रंग फिकट हिरवाच राहतो
४. तोतापुरी (Totapuri)
उत्पत्ती: आंध्र प्रदेश, कर्नाटक आणि तमिळनाडू
नावाचे कारण: याच्या टोकाचा आकार पोपटाच्या चोचीसारखा असतो – म्हणून "तोतापुरी".
वैशिष्ट्ये:
- आंबट-गोड चव, कमी तंतू
- रस, पन्हा आणि लोणच्यात सर्वाधिक वापर
- सालीही खाता येते
५. बैगनपल्ली (Banganapalli)
उत्पत्ती: आंध्र प्रदेशातील नंद्याल जिल्ह्यातील बैंगनपल्ली गाव
नावाचे कारण: त्याच गावावरून नाव घेतले आहे
वैशिष्ट्ये:
- पातळ सालीची, गडद पिवळा रंग
- गोड आणि रेशारहित
- आंध्रचा GI टॅग प्राप्त आंबा
६. चौसा (Chausa)
उत्पत्ती: बिहारच्या बक्सर जिल्ह्यातील चौसा इलाका
नावाचे कारण: शेरशाह सूरीने हुमायूंला चौसा येथे हरवले, त्या विजयाच्या आनंदात या आंब्याला “चौसा” नाव दिले.
वैशिष्ट्ये:
- सर्वात जास्त रसाळ
- हाताने पिळून खाण्याची मजा
- देशी आंब्यांमध्ये सर्वात गोड मानला जातो
७. केशर (Kesar)
उत्पत्ती: गुजरातच्या जूनागड जिल्ह्यात गिरनार टेकड्यांजवळ
नावाचे कारण: याचा रंग केशरासारखा गडद असतो – म्हणून नाव “केशर”.
वैशिष्ट्ये:
- गोडवा, सुगंध आणि रंग तिन्हीही उत्तम
- मिठाई आणि आमरसात खूप वापर
- GI टॅग प्राप्त
८. सिंदूरी (Sindhura)
उत्पत्ती: मुख्यतः कर्नाटक आणि तमिळनाडू
नावाचे कारण: याचा रंग पिकलेल्या सिंदूरसारखा गडद लाल असतो
वैशिष्ट्ये:
- दिसायला सुंदर, हलका गोडवा
- चोखण्यासाठी उत्तम
- खूप रसाळ
९. फजली (Fazli)
उत्पत्ती: मालदा, पश्चिम बंगाल
नावाचे कारण: एक शेतकरी ‘फजल’ यांच्या नावावरून पडले
वैशिष्ट्ये:
- आकाराने सर्वात मोठा (एक आंबा १.५ किलोग्राम पर्यंत)
- लोणचे आणि पल्प बनवण्यासाठी उत्तम
- उशिराने पिकणारा आंबा
१०. मालगोवा (Malgova)
उत्पत्ती: तमिळनाडू आणि कर्नाटक
नावाचे कारण: असे मानले जाते की हे “मालगुडी” वरून आले आहे
वैशिष्ट्ये:
- गडद गोड चव आणि मोठा आकार
- तंतू खूप कमी, निर्यात दर्जाचे
- साली थोडी जाड असते