उन्हाळ्यात नंदुरबार जिल्ह्यातील धनगाव गावात आदिवासी भागात पाणीटंचाई

नंदुरबार जिल्ह्यातील धनगाव गावात उन्हाळ्याच्या प्रारंभाबरोबरच पाणीटंचाईची समस्या निर्माण झाली आहे. स्थानिक महिलांना पाण्यासाठी कित्येक किलोमीटर प्रवास करावा लागत आहे.

Woman in Dhangaon, Nandurbar pumping water for family use (Photo/ANI)

नंदुरबार (ANI): देशभरात उन्हाळा सुरू झाल्याने, महाराष्ट्रातील नंदुरबार जिल्ह्यातील धनगाव गावात, जो आदिवासीबहुल भाग आहे, पाणीटंचाईची समस्या निर्माण झाली आहे. स्थानिकांनी सुविधांचा अभाव असल्याचे सांगितले आहे. गावातील महिलांनी सांगितले की त्यांना आणि त्यांच्या कुटुंबियांना पाणी आणण्यासाठी कित्येक किलोमीटर प्रवास करावा लागतो. एका महिलेने सांगितले की तिला उन्हात ७-८ किलोमीटर चालावे लागते, पक्के रस्ते किंवा वाहनाची सुविधा नाही.

धनगाव गावाचे सरपंच वीर सिंग पवार यांनी सांगितले की लोकांना नर्मदा नदीतून पाणी आणण्यासाठी कित्येक किलोमीटर चालावे लागते आणि ग्रामस्थांनी राज्य प्रशासनाशी अनेक वेळा संपर्क साधला असला तरी कोणतीही कारवाई झालेली नाही. "मी गावाचा प्रमुख असूनही, मी याबाबत प्रशासनाकडे अनेक वेळा तक्रार केली आहे, परंतु अद्याप प्रशासनाकडून यावर कोणतीही प्रतिक्रिया आलेली नाही. प्रशासनाकडून आमची मागणी आहे की आम्हाला शुद्ध पिण्याचे पाणी मिळावे," असे सरपंचांनी ANI ला सांगितले. 

"येथे पाण्याची समस्या आहे. आम्हाला मिळणारे पाणी शुद्ध आहे की अशुद्ध हे माहित नाही. आमच्या गावातील लोकांना हातपंपातून पाणी मिळते, पण ते खूप कमी असते आणि त्यामुळे आमचा खूप वेळ वाया जातो. पाणी येण्यासाठी आम्हाला अनेक तास वाट पाहावी लागते," असे ते म्हणाले. 
पाणीटंचाईमुळे आंघोळ करणे, भांडी घासणे अशी अनेक कामे कशी कठीण होत चालली आहेत हे त्यांनी सांगितले कारण ते दरवेळी कमीत कमी पाणी वापरतात.

"आम्हाला मिळणारे किंवा आम्ही आणणारे पाणी आमच्या जगण्यासाठी पुरेसे नाही. आम्ही कमी पाण्यात जेवण बनवतो, किंवा पिण्यासाठी पाणी ठेवतो, प्राण्यांसाठी पाणी ठेवतो, आम्हाला जेवण बनवायचे आहे, भांडी घासायची आहेत आणि या मर्यादित पाण्याने आंघोळ करायची आहे. आम्हाला ही सर्व कामे करावी लागतात. खूप समस्या आहेत," असे ते पुढे म्हणाले. स्थानिक दildार पवार यांनी सांगितले की लोकांना पाणी आणण्यासाठी सकाळी ४ वाजता उठावे लागते, तर उशिराने पाणी आणायला जाणाऱ्यांना पाणी मिळत नाही. 

"ज्याला पाणी हवे असेल त्याला सकाळी ४ वाजता उठावे लागते; त्यानंतर कोणालाही मिळत नाही. तसेच, जो सकाळी ४ वाजता येतो त्याला सकाळी ६ किंवा ७ वाजता पाणी मिळते आणि त्यांना त्यांच्या कुटुंबासाठी ५ किंवा ६ डबे भरावे लागतात. जर आम्हाला पंपावर पाणी मिळाले नाही, तर आम्हाला दुसऱ्या पंचायतीत जावे लागते," असे पवार यांनी ANI ला सांगितले. कुटुंबासाठी वेगवेगळ्या ठिकाणांहून नियमितपणे पाणी आणणाऱ्या एका महिलेने सांगितले की तिचे गाव सरकारी योजनांचा लाभ मिळण्यापासून खूप दूर आहे. 

"नंदुरबार जिल्हा सरकारच्या सर्व सुविधा आणि योजनांपासून दुर्लक्षित आहे. धडगाव तालुक्यातील बिलगाव, माल आणि इतर २०० लहान गावे हा भाग सरकारच्या सर्व योजनांपासून दूर आहे," असे ती म्हणाली. "एप्रिलच्या या कडक उन्हाळ्यात आम्हाला पिण्याचे पाणी आणण्यासाठी नर्मदा नदीजवळ ७ ते ८ किलोमीटर चालावे लागते...येथे जाण्यासाठी पक्का रस्ता किंवा वाहन नाही, पण डोंगरातून नर्मदा नदीच्या मागच्या पाण्यापर्यंत जाणारे खूप अरुंद खडकाळ रस्ते आहेत, ज्यात पायीही चालणे कठीण आहे," असे महिलेने सांगितले. दुसऱ्या एका स्थानिक व्यक्तीने सांगितले की त्यांना हातपंपातून पुरेसे पाणी मिळत नाही. 

"आम्हाला पाणी मिळण्याची समस्या आहे. आमच्याकडे हातपंप आहे, पण त्यातून आम्हाला जास्त पाणी मिळत नाही. जर आम्हाला पाणी मिळाले नाही, तर आम्हाला ६-७ किलोमीटर अंतरावर असलेल्या नर्मदा नदीला जावे लागते," असे त्यांनी ANI ला सांगितले. ग्रामस्थांनी दावा केला आहे की त्यांनी अधिकाऱ्यांना वारंवार विनंती केली आहे आणि त्यांच्या दुर्गम गावासाठी काही सुविधा मागितल्या आहेत, परंतु त्यांचे कोणी ऐकले नाही. भारतीय हवामान खात्याने (IMD) नंदुरबार परिसरात केलेल्या अंदाजानुसार कमाल तापमान ४० अंश सेल्सिअसपेक्षा जास्त राहण्याची शक्यता आहे.